Chartaal geld en giraal geld, wat is het verschil?

Contactloos betalen met je telefoon of een tikkie sturen. Er lijken steeds meer manieren bij te komen om te betalen. Maar wat houden die geldstromen in? In deze blog duiken we in zowel deze digitale als contante vorm van betalen.

In het artikel kijken we samen naar hoe ons betalingsverkeer in elkaar steekt en wat de plaats van chartaal en giraal geld hierin is. Vervolgens kijken we naar giraal geld betekenis en chartaal geld betekenis. Per manier van betalen sluiten we af met de voor-en nadelen.

Betalingsverkeer

Alle betalingen samen vormen het betalingsverkeer. Dit zijn alle transacties voor goederen en diensten in ons land. Soms ontvangen we betalingen, bijvoorbeeld wanneer je salaris wordt betaald. En soms geven we geld uit, bijvoorbeeld voor de huur.

Het betalingsverkeer is een soort grote kringloop waarin geld steeds rondgaat. Binnen dat betalingsverkeer vallen de geldstromen van overheden, bedrijven en consumenten. Dat totale betalingsverkeer kunnen we vervolgens opdelen in chartaal en giraal betalingsverkeer. 

Chartaal betekenis 

De betekenis van chartaal is letterlijk wettig betaalmiddel. Het is het geld zoals we het allemaal kennen in munten en briefjes. 

Al sinds de oudheid speelt deze vorm van geld een belangrijke rol in ons leven. De eerste vermelding van geld komt van 5.500 jaar geleden uit Mesopotamië, het huidige Irak. Hier was puur zilver het eerste gestandaardiseerde betaalmiddel.

Wat is chartaal geld?

Betalingen met contant geld noemen we chartaal. Dit is dus het geld dat je vast kunt houden en in je portemonnee hebt. Wanneer je je boodschappen met een briefje van 50 euro afrekent, betaal je dus met chartaal geld. Of je ontvangt het wanneer je bijvoorbeeld een fooi van iemand krijgt.

De biljetten zijn overal in Europa gelijk en worden daarom uitgegeven door de Europese Centrale Bank (ECB). De munten daarentegen niet. Dit verschilt per land. In Nederland gaat de Koninklijke Nederlandse Munt hierover. Ieder Europese land heeft immers een eigen unieke achterkant per munt.

Met chartaal betalen doe je dus waarschijnlijk geregeld. Toch zien we dat er de afgelopen jaren steeds minder contante betalingen worden gedaan. Inmiddels zijn dat nog maar 10% van alle betalingen in Nederland. In 2010 lag dat aantal nog op 60%.

Giraal betekenis

Giraal is afgeleid van het Italiaanse woord “girare”, wat “ronddraaien” of “overschrijven” betekent. Dit zijn alle geldoverdrachten die elektronisch worden uitgevoerd via een banksysteem, zonder dat er fysiek contant geld wordt gebruikt. 

Denk aan bankoverschrijvingen, tikkies, contactloos betalen, pinbetalingen en creditcardtransacties. Waar chartaal betalen is gedaald, is giraal betalen juist sterk toegenomen.

Wat is giraal geld?

Giraal geld is geld dat je niet aan kunt raken. Bijvoorbeeld het geld dat op je bankrekening staat. Het valt alleen binnen deze categorie als je het geld ook direct kunt gebruiken. Je moet het dus kunnen inwisselen voor contant geld of over te kunnen boeken. Een spaarrekening staat vast en daarom valt dit hier niet onder.

Beide vormen van betalen hebben hun eigen voor- en nadelen.

Voordelen:

• grote bedragen zijn makkelijker te betalen
• veiliger om bij de bank te bewaren dan thuis
• lange afstanden zijn geen issue

Nadelen:

• afhankelijk van internet en elektriciteit
• niet mogelijk tijdens storingen
• niet anoniem, door vermelding van bankrekeningnummers
• geen wettig betaalmiddel

Ondanks dat girale betalingen veelvuldig worden geaccepteerd als betaling. Is het officieel geen wettig betaalmiddel? In theorie zou het dus geweigerd mogen worden door een andere partij.

Chartaal geld en giraal geld: voor-en nadelen

Beide vormen van betalen hebben een aantal voor- en nadelen ten opzichte van elkaar.

De voordelen

• transacties worden gelijk afgewikkeld
• kan gebruikt worden wanneer je geen internet of elektriciteit hebt
• betalingen zijn anoniem
• wettig betaalmiddel, kan niet geweigerd worden 

De nadelen

• niet altijd handig met grote bedragen of afstanden
• je kunt het verliezen
• klanten hebben dit niet altijd op zak waardoor een deal af kan ketsen

Chartaal en giraal geld in je online boekhouding

Veel ondernemers hebben nog wel te maken met contante betalingen. Hiervoor moet een kasboek worden bijgehouden. In het kasboek staat het contante geld dat je in kas hebt. Betaalt je klant met contant geld, dan maak je een kasboeking.

Daarnaast kun je met een bankkoppeling eenvoudig je betaalrekening koppelen aan je online administratie. Zo zie je in het dashboard hoeveel giraal geld er op jouw rekening staat. Nog geen boekhoudprogramma? Vergelijk online boekhoudprogramma’s en check welke het beste past bij jou.

Conclusie

Giraal en chartaal geld zijn twee vormen van geldstromen. Chartaal is tastbaar en giraal niet. Giraal geld staat op je bankrekening terwijl chartaal munten en biljetten zijn. Van chartaal geld wordt in steeds mindere mate gebruikgemaakt, omdat veel particulieren en ondernemers Internetbankieren of pinnen.