Een ondernemingsplan oftewel bedrijfsplan is onmisbaar voor iedere organisatie die wil groeien. Of je nu een zzp’er bent, of al een groter bedrijf, zonder plan kom je nergens. Het schrijven van een ondernemingsplan helpt je jouw route tot succes op papier te zetten. Dit is vooraf handig, maar helemaal wanneer je druk aan het werk bent.
Een bedrijfsplan dient tijdens het runnen van je onderneming als naslagwerk om te kijken of je nog op de goede weg bent. Een ondernemingsplan maken is dus heel belangrijk, maar hoe doe je dat precies? Lees snel verder en ontdek precies hoe een business plan eruit ziet met een handig ondernemingsplan voorbeeld dat je zo kunt gebruiken.
Wat is een Ondernemingsplan?
Een ondernemingsplan oftewel business plan is een document waarin precies staat wat er gaat gebeuren met het bedrijf. Niet alleen de visie voor de toekomst, maar ook hoe het bedrijf er intern uitziet, wat de kansen en gevaren zijn en hoe het bedrijf de doelstellingen gaat behalen.
Een bedrijfsplan kan je helpen om sturen te geven aan je bedrijf. Zodra je aan het werk bent, helemaal met veel personeel, wil je nog wel eens de richting verliezen. Met een dergelijk plan op papier kun je hier ieder kwartaal op bijsturen.
Je kunt het wel zien als een plan voor jouw bedrijf, waar een accountplan een plan is voor een specifieke klant. Eerst maak je dus een ondernemingsplan voor de richting van het bedrijf, daarna maak je per account een plan om de doelstellingen in je ondernemingsplan te behalen.
De Basis van een Business Plan
In de basis schrijf je een business plan voor verschillende doeleinden, maar uiteindelijk komt het allemaal neer op het runnen van een succesvol bedrijf. In de regel gaat het om:
- Doelstellingen bepalen: Het helpt bij het definiëren van lange- en kortetermijndoelen.
- Strategieën ontwikkelen: Voor het plannen van strategieën om deze doelen te bereiken.
- Financiering verkrijgen: Het is essentieel voor het verkrijgen van leningen of investeringen.
- Risico’s in kaart brengen: Om potentiële risico’s en hindernissen te identificeren.
- Marktanalyse: Biedt een grondige analyse van de markt, concurrentie en doelgroep.
Ondernemingsplan voordelen op een rij
Je moet het zo zien: je ondernemingsplan is de ‘blueprint’ die je volgt om succesvol te worden. Hierin bepaal je jouw doelstellingen, maar vooral de zaken die je gaat ondernemen om deze doelstellingen te halen. Welk product of dienst je gaat verkopen, wat de sterke en zwakke punten zijn, hoe je de marketingmix gaat indelen en een financieel plan dat je zal volgen.
Je hoeft hierdoor tijdens jouw reis als ondernemer niet na de denken. Echter een paar keer per jaar evolueren of je nog op de goede rit bent. Daarnaast wordt een ondernemingsplan wel eens gevraagd door investeerders of geldschieters zoals banken. Ze willen weten wat je gaat doen om succesvol te worden. Kortom, het hebben van een eigen bedrijfsplan is onmisbaar. Hieronder de business plan voordelen nog eens voor je op een rij.
- Helderheid: Verschaft duidelijkheid over de bedrijfsvisie aan stakeholders.
- Risicobeheersing: Helpt bij het verminderen van risico’s door voorbereiding en planning.
- Efficiëntie: Optimaliseert bedrijfsprocessen door het stellen van prioriteiten.
- Groei: Dient als een roadmap voor groei en uitbreiding.
- Communicatie: Vergemakkelijkt de communicatie met teamleden, investeerders en partners.
Voorbeelden van Ondernemingsplannen
Om maar een voorbeeld ondernemersplan te noemen hebben wij een fictieve uitwerking gedaan van de website hoebeginik.nl. Belangrijk om te weten is dat dit een hele korte samenvatting is van hoe een bedrijfsplan eruit hoort te zien. Hopelijk biedt het je wel inzichten in welke onderdelen erbij aan bod komen. Hier gaan we later nog dieper op in. Later op deze pagina kun je een voorbeeld ondernemersplan PDF downloaden zodat je het op ieder moment kunt raadplegen.
Sectie | Inhoud |
---|---|
Executive Summary | Online platform voor aspirant-ondernemers. Doel: leidende bron voor bedrijfsadvies in Nederland. |
Bedrijfsbeschrijving | Gidsen, templates, en persoonlijk advies voor het opzetten van een bedrijf. Missie: ondernemerspotentieel ontsluiten. |
Marktanalyse | Doelgroep: nieuwe ondernemers, kleine bedrijven. Groeiende startup-trend. Focus op lokale content onderscheidt ons van concurrentie. |
Organisatie en Management | Oprichters Chris en Kaj, ervaren in ondernemerschap en marketing. Bedrijfsvorm: BV. |
Diensten | Stap-voor-stap gidsen, templates voor ondernemingsplannen, persoonlijke adviessessies. |
Marketing en Verkoopstrategie | SEO, contentmarketing, partnerships. Inkomsten via abonnementen en affiliate marketing. |
Financieel Plan | Startkapitaal van €50.000 met een verwacht break-even punt in het tweede jaar. |
Bijlagen en Supplementen | Marktanalyse grafieken, teambiografieën, juridische documenten. |
Ondernemingsplan template – Jouw bedrijfsplan voorbeeld om uit te werken
Hierboven heb je een voorbeeld ondernemingsplan gezien. Zoals ik al zei is dit een korte versie van hoe het eigenlijk hoort. Werk je een bedrijfsplan uit voor investeerders, dan kom je hier niet mee weg. Intern zou het kunnen, maar om écht te profiteren van de werking dien je het uitgebreider op te schrijven. Het gaat ten slotte om jouw bedrijf, waarom zou je daar de kantjes er vanaf lopen? Het volledige ondernemersplan template vind je hieronder:
1. Executive Summary
- Bedrijfsnaam: [Bedrijfsnaam]
- Locatie: [Locatie]
- Producten/Diensten: [Korte beschrijving]
- Missie: [Missie van het bedrijf]
- Visie: [Lange termijn visie]
- Doelstellingen: [Kernbedrijfsdoelstellingen]
- Oprichters: [Namen en achtergronden van de oprichters]
- Waarom nu: [Reden voor timing]
2. Bedrijfsbeschrijving
- Sectoren: [Beschrijving van de sector/sectoren]
- Bedrijfsgeschiedenis: [Achtergrond en ontstaan]
- Bedrijfsstructuur: [Rechtsvorm en organisatiestructuur]
- Unieke verkooppropositie (USP): [Wat maakt het bedrijf uniek]
- Huidige positie: [Huidige status en milestones]
3. Marktanalyse
- Marktbeschrijving: [Overzicht van de markt]
- Doelmarkt: [Beschrijving van de doelmarkt]
- Marktbehoeften: [Analyse van de behoeften van de doelmarkt]
- Trends en Groei: [Informatie over markttrends en groeipotentieel]
- SWOT-analyse: [Sterktes, Zwaktes, Kansen, Bedreigingen]
4. Organisatie en Management
- Organigram: [Organisatiestructuur]
- Managementteam: [Biografieën van sleutelpersoneel]
- Eigendomsstructuur: [Informatie over eigenaarschap]
- Raad van Adviseurs: [Indien van toepassing]
5. Diensten of Producten
- Product/Dienstbeschrijving: [Wat wordt er verkocht of geleverd]
- Levenscyclus: [Stadia van ontwikkeling]
- Intellectueel Eigendom: [Patenten, handelsmerken, auteursrechten]
- Onderzoek en Ontwikkeling (R&D): [Toekomstige R&D-plannen]
6. Marketing en Verkoopstrategie
- Marketingstrategie: [Hoe je de markt gaat benaderen]
- Verkoopstrategie: [Hoe je producten/diensten aan de man gaat brengen]
- Verkoopactiviteiten: [Processen voor verkoop en distributie]
- Communicatie: [Communicatiekanalen met klanten]
7. Financieel Plan
- Startkapitaal: [Benodigd kapitaal en financieringsbronnen]
- 12-maanden prognose: [Maandelijkse financiële projectie voor het eerste jaar]
- 3-5 jaar prognose: [Jaarlijkse financiële projectie voor de komende 3-5 jaar]
- Break-even analyse: [Wanneer verwacht het bedrijf break-even te spelen]
- Financiële aannames: [Onderliggende aannames achter de financiële projecties]
8. Bijlagen en Supplementen
- CV’s van oprichters/management
- Technische diagrammen of productfoto’s
- Gedetailleerde financiële prognoses en aannames
- Relevante juridische documenten
- Overige ondersteunende documenten
Download een Ondernemingsplan Voorbeeld PDF
Ontvang je het ondernemingsplan template liever in PDF? Dan kun je ons formulier hieronder invullen. We sturen het je dan direct in. Om toch sneaky onszelf niet te vergeten schrijven we je dan ook automatisch in voor de nieuwsbrief. Mocht je dat niet willen dan schrijf je jezelf natuurlijk net zo makkelijk weer uit, even goede vrienden.
De Structuur van een Businessplan, hoe een ondernemingsplan maken?
Zoals je ziet bestaat een ondernemingsplan uit veel stappen. Het is daarom belangrijk om veel data te verzamelen met zoals field research als desk research. Daarnaast is interne data heel belangrijk. Ben je nog niet begonnen dan wordt het iets moeilijker, je hebt nog geen data.
Ben je echter al even bezig, maar wil je gestructureerder werken aan succes? Dan kan de juiste CRM software je uitkomst bieden met bepaalde onderdelen, zoals bijvoorbeeld jouw marketingplan, het soort klanten dat je hebt en trends en ontwikkelingen in jouw data. Hieronder een aantal goede programma’s.
Ondernemingsplan schrijven volgens het template per stap
Hieronder volgt een overzicht per stap uit ons bedrijfsplan template. Per stap kun je dit raadplegen als je ermee aan de slag gaat.
Executive Summary
Doel: De Executive Summary is het eerste wat lezers zien, dus het moet een beknopte, maar overtuigende samenvatting zijn van het gehele ondernemingsplan. Het moet de aandacht trekken en de belangrijkste punten van je plan benadrukken.
Onderzoek: Voordat je de samenvatting schrijft, voltooi je alle andere onderdelen van het ondernemingsplan. Dit zorgt ervoor dat je een helder overzicht hebt van wat je bedrijf inhoudt en wat het uniek maakt.
Inhoud: Je samenvatting moet de bedrijfsnaam, locatie, producten/diensten, missie, visie, doelstellingen, en belangrijke informatie over de oprichters bevatten. Belicht de unieke verkooppropositie en leg kort uit waarom dit het juiste moment is om het bedrijf te starten.
Bedrijfsbeschrijving
Doel: De bedrijfsbeschrijving geeft een gedetailleerd beeld van je onderneming. Het helpt lezers te begrijpen wat je bedrijf doet, de sector waarin het opereert, en wat het onderscheidt van concurrenten.
Onderzoek:
- Sectoren en Trends: Begin met het onderzoeken van de sector waarin je bedrijf opereert. Gebruik brancheverslagen, marktonderzoeksdata, en publicaties van brancheorganisaties.
- Bedrijfsgeschiedenis: Als je bedrijf al bestaat, documenteer dan de ontwikkeling en mijlpalen. Voor nieuwe bedrijven, focus op de oorsprong van het bedrijfsidee.
- USP: Bepaal je unieke verkooppropositie door je diensten of producten te vergelijken met die van concurrenten. Overweeg klantenfeedback en marktanalyse om te bepalen wat jouw aanbod uniek maakt.
Informatie Verzamelen:
- Juridische Structuur: Bepaal de meest geschikte rechtsvorm voor je bedrijf (zoals een eenmanszaak, BV, of NV) en leg uit waarom deze keuze is gemaakt. Juridische adviseurs of zakelijke websites kunnen hierbij helpen.
- Missie en Visie: Ontwikkel duidelijke missie- en visiestatements die je bedrijfsdoelen en toekomstvisie weerspiegelen.
- Unieke Kenmerken: Beschrijf wat jouw bedrijf onderscheidt in de markt. Dit kan variëren van innovatieve producten of diensten tot unieke bedrijfsprocessen of klantenservice.
Bronnen:
- Online Databases en Publicaties: Websites zoals CBS, marktonderzoekbureaus, en brancheorganisaties bieden waardevolle informatie.
- Zakelijke Netwerken: Gesprekken met andere ondernemers en branchegenoten kunnen inzichten bieden in de sector en markttrends.
Marktanalyse
Doel: Een grondige marktanalyse biedt inzicht in de doelmarkt, klanten, concurrenten en de algehele marktdynamiek. Het helpt bij het identificeren van marktkansen en bedreigingen en dient als basis voor het ontwikkelen van effectieve marketingstrategieën.
Onderzoek:
- Doelmarkt en Klanten: Identificeer en beschrijf je doelmarkt en klanten. Gebruik demografische gegevens, klantprofielen, en koopgedrag analyses.
- Concurrentieanalyse: Analyseer je concurrenten. Kijk naar hun producten/diensten, marktpositie, sterktes, zwaktes, en marketingstrategieën.
- Markttrends: Onderzoek de huidige trends in de markt en toekomstige voorspellingen. Let op veranderingen in consumentengedrag, technologische vooruitgang, en economische factoren.
Informatie Verzamelen:
- Marktonderzoeksrapporten: Gebruik bestaande marktonderzoeksrapporten of voer eigen enquêtes en focusgroepen uit.
- Overheids- en Branchestatistieken: Raadpleeg statistieken en rapporten van overheidsinstellingen en brancheorganisaties voor objectieve marktinformatie.
- Online Tools: Maak gebruik van online platforms zoals Google Trends, sociale media-analyse tools en SEO-tools voor markttrends en klantinzichten.
SWOT-analyse:
- Sterktes en Zwaktes: Identificeer interne sterktes en zwaktes van je bedrijf. Overweeg aspecten zoals locatie, expertise, en unieke middelen.
- Kansen en Bedreigingen: Onderzoek externe kansen en bedreigingen die invloed hebben op je bedrijf, zoals nieuwe marktsegmenten of veranderende wetgeving.
Hier meer informatie over de SWOT analyse.
Bronnen:
- Professionele Adviseurs: Overweeg het inschakelen van marktonderzoeksbureaus of consultants voor diepgaand marktonderzoek.
- Netwerken: Gebruik je zakelijke netwerken en branche-evenementen om meer te weten te komen over marktontwikkelingen en concurrentie.
Organisatie en Management
Doel: Dit onderdeel van je ondernemingsplan beschrijft de organisatiestructuur en het management van je bedrijf. Het biedt inzicht in wie het bedrijf leidt en hoe het georganiseerd is.
Onderzoek:
- Organisatiestructuur: Bepaal de meest effectieve organisatiestructuur voor je bedrijf. Dit kan een hiërarchische, matrix-, of platte structuur zijn, afhankelijk van de grootte en aard van je bedrijf.
- Managementteam: Identificeer de sleutelfiguren in je managementteam. Onderzoek hun achtergrond, ervaring, en kwalificaties die relevant zijn voor hun rol in het bedrijf.
Informatie Verzamelen:
- Biografieën van Sleutelpersoneel: Stel gedetailleerde biografieën samen van elk managementteamlid, inclusief hun eerdere ervaringen, opleidingen, vaardigheden, en bijdragen aan het bedrijf.
- Organigram: Maak een organigram om de structuur van het bedrijf visueel weer te geven.
Bronnen:
- Professioneel Advies: Overweeg het raadplegen van een HR-adviseur of organisatieontwikkelaar voor advies over de beste organisatiestructuur.
- Netwerken en Industriële Contacten: Gebruik je netwerk om meer te leren over effectieve managementstructuren in je industrie.
Belangrijke Overwegingen:
- Eigendomsstructuur: Beschrijf wie de eigenaars van het bedrijf zijn en hoe het eigendom is verdeeld.
- Raad van Adviseurs: Als je een raad van adviseurs hebt, geef dan details over wie ze zijn en welke expertise zij het bedrijf bieden.
Bedenk bij dit onderdeel wel hoe uitgebreid je het onderzoek wilt doen. Als je een bedrijf wilt beginnen met één iemand anders (een VOF bijvoorbeeld), dan ben je natuurlijk zo klaar. Werk je een bedrijfsplan uit voor een grote organisatie, dan is dit een punt dat extra aandacht vraagt.
Diensten of Producten
Doel: Dit onderdeel van je ondernemingsplan biedt een gedetailleerde beschrijving van de producten of diensten die je aanbiedt. Het is belangrijk om duidelijk te maken wat je verkoopt of levert, hoe het voldoet aan de behoeften van je klanten en wat het onderscheidt van de concurrentie.
Onderzoek:
- Product/Dienst Specificaties: Verzamel gedetailleerde informatie over de kenmerken, voordelen, en unieke eigenschappen van je producten of diensten.
- Concurrentieanalyse: Onderzoek vergelijkbare producten of diensten in de markt om te begrijpen hoe je aanbod zich verhoudt.
Informatie Verzamelen:
- Levenscyclus van Producten/Diensten: Beschrijf de ontwikkelingsfase van je aanbod en eventuele toekomstige ontwikkelingsplannen.
- Intellectueel Eigendom: Identificeer eventuele patenten, handelsmerken, of auteursrechten die je bezit en hoe deze bijdragen aan de waarde en bescherming van je aanbod.
Bronnen:
- Marktanalyse: Gebruik marktonderzoeksrapporten om de vraag en positionering van je producten of diensten te beoordelen.
- Klantfeedback: Verzamel feedback van vroege gebruikers of pilotklanten om inzichten te krijgen in hoe je aanbod wordt ontvangen.
Belangrijke Overwegingen:
- Onderzoek en Ontwikkeling (R&D): Beschrijf je toekomstige R&D-plannen, inclusief hoe deze de ontwikkeling van nieuwe producten of diensten zullen ondersteunen.
- Productie- en Leveringsproces: Als je fysieke producten aanbiedt, beschrijf dan het productieproces, de leveranciers, en de logistiek.
Marketing en Verkoopstrategie
Doel: Dit gedeelte van je ondernemingsplan beschrijft hoe je jouw producten of diensten aan de doelmarkt gaat presenteren en verkopen. Een effectieve marketing- en verkoopstrategie is cruciaal voor het aantrekken en behouden van klanten.
Onderzoek:
- Marktsegmentatie: Identificeer specifieke segmenten binnen je doelmarkt waarop je je wilt richten.
- Concurrentieanalyse: Onderzoek de marketing- en verkoopstrategieën van je concurrenten om kansen voor differentiatie te vinden.
- Klantbehoeften en -voorkeuren: Verzamel informatie over de wensen en behoeften van je doelgroep.
Informatie Verzamelen:
- Marketingstrategie: Ontwikkel een strategie die past bij je doelmarkt en unieke verkooppropositie. Overweeg kanalen zoals digitale marketing, traditionele media, en directe verkoop.
- Verkoopstrategie: Bepaal hoe je producten of diensten verkocht zullen worden. Dit kan direct aan consumenten, via tussenpersonen, online, in winkels, of door een combinatie van kanalen.
Bronnen:
- Marketingcursussen en -literatuur: Gebruik online cursussen, boeken en artikelen om de basisprincipes van marketing en verkoop te leren.
- Branchegegevens: Raadpleeg brancheverslagen en casestudy’s voor inzichten in effectieve marketingstrategieën.
Belangrijke Overwegingen:
- Budgettering: Stel een marketingbudget op en plan hoe dit budget zal worden verdeeld over verschillende marketingactiviteiten.
- Meetbaarheid: Bepaal hoe je het succes van je marketing- en verkoopinspanningen gaat meten, zoals door conversieratio’s, klantacquisitiekosten, en klanttevredenheid.
Financieel Plan
Doel: Het financiële plan is een cruciaal onderdeel van je ondernemingsplan. Het biedt een overzicht van de financiële gezondheid en levensvatbaarheid van je bedrijf, inclusief startkapitaal, inkomsten- en uitgavenprognoses, en break-even analyse.
Onderzoek:
- Startkapitaal: Bepaal hoeveel geld je nodig hebt om je bedrijf te starten en waar je deze financiering vandaan haalt (bijvoorbeeld spaargeld, leningen, investeerders).
- Financiële Prognoses: Ontwikkel realistische financiële prognoses, inclusief winst- en verliesrekeningen, cashflowprognoses en balansen.
Informatie Verzamelen:
- Financiële Modellen: Gebruik financiële modellen om je inkomsten, uitgaven en winstgevendheid te schatten. Dit kan je doen met behulp van boekhoudsoftware of financiële planning tools.
- Break-even Analyse: Bereken wanneer je bedrijf verwacht break-even te draaien, zodat je weet wanneer je bedrijf winstgevend zal zijn.
Bronnen:
- Boekhouders of Financiële Adviseurs: Overweeg het inhuren van een professional voor hulp bij het opstellen van je financiële plan.
- Ondernemerscursussen en Workshops: Veel organisaties bieden cursussen en workshops aan die je kunnen helpen bij het opstellen van een financieel plan.
Belangrijke Overwegingen:
- Financiële Aannames: Wees duidelijk over de aannames die je maakt in je financiële prognoses. Dit kan betrekking hebben op verkoopvolumes, prijzen, kosten, en groeipercentages.
- Risicobeheersing: Overweeg potentiële financiële risico’s en hoe je deze gaat beheersen. Dit kan bijvoorbeeld door middel van verzekeringen, diversificatie van inkomstenbronnen, en goede cashflow management.
Voor het financieel plan is het belangrijk dat je actuele data gebruikt. Hiervoor is bij bestaande bedrijven boekhoudsoftware onmisbaar.
Bijlagen en Supplementen
Doel: De bijlagen en supplementen van je ondernemingsplan bieden ondersteunende documenten en gegevens die de inhoud van je plan verder onderbouwen. Dit gedeelte dient als referentiepunt voor gedetailleerde informatie die relevant is voor je plan, maar niet direct in de hoofdsecties past.
Onderzoek:
- Verzamelen van Documenten: Identificeer welke documenten en gegevens relevant zijn voor je plan en verzamel deze.
- Opstellen van Supplementen: Maak of verzamel aanvullende documenten die nuttig kunnen zijn voor potentiële investeerders of financiers, zoals gedetailleerde marktonderzoeksrapporten of technische specificaties.
Informatie Verzamelen:
- CV’s van Sleutelpersoneel: Voeg gedetailleerde CV’s toe van jezelf en belangrijke teamleden om hun ervaring en geschiktheid voor hun rollen aan te tonen.
- Juridische Documenten: Inclusief registratiedocumenten, patenten, handelsmerkregistraties, en eventuele belangrijke contracten.
- Financiële Documenten: Gedetailleerde financiële overzichten en prognoses die verder gaan dan de samenvatting in het financiële plan.
Bronnen:
- Professionele Diensten: Juridische en financiële adviseurs kunnen helpen bij het samenstellen van de nodige juridische en financiële documenten.
- Eerdere Projecten en Werkzaamheden: Gebruik documentatie van eerdere projecten, productontwerpen of onderzoeksresultaten die relevant zijn voor je bedrijf.
Belangrijke Overwegingen:
- Relevantie: Zorg ervoor dat alle bijlagen relevant zijn voor je ondernemingsplan en de informatie die het bevat.
- Organisatie: Orden de documenten op een logische manier, zodat ze gemakkelijk te vinden en te raadplegen zijn.
Dit laatste punten hebben we erbij gezet om het helemaal compleet te maken. Hierin verwerk je vaak niet meer data, maar laat je zien welke bronnen je geraadpleegd hebt tijdens je onderzoek. Voor investeerders kan zoiets heel nuttig zijn, maar persoonlijk vind ik het al minder belangrijk voor een opdracht voor school of voor intern gebruik.
Conclusie: Het belang van een ondernemersplan
Het was een hele pil, maar je bent er doorheen. Hopelijk kun je met de informatie in dit artikel zelf aan de slag met je ondernemingsplan. Laat ik nogmaals kort opsommen waarom dit zo belangrijk is.
- Het biedt richting voor je bedrijf. Geen stuurloze plannen meer, maar écht werken aan je doelstellingen
- Noodzakelijk voor het verkrijgen van financiering. Niemand gaat geld in een bedrijf steken zonder te weten hoe ze de doelstellingen gaan behalen
- Het onderzoek uit het plan biedt een goede basis om je bedrijf te runnen. Je kent immers de kansen, bedreigingen en trends en ontwikkelingen
- Met een helder plan ken je ook de risico’s. Deze kun je zo ontlopen
- Day to day hoef je minder na te denken. Enkel het opgestelde plan volgen en je zult naar alle waarschijnlijkheid je doelstellingen behalen
Hoe groot of klein je het een bedrijfsplan ook opzet, het zal je helpen bij het runnen van je bedrijf. Dit is belangrijk voor grotere bedrijven, maar misschien zelfs wel meer voor zzp’ers. Het is namelijk heel eenvoudig om ‘de draad kwijt te raken’ en jezelf te verliezen in de dagelijkse werkzaamheden. Print je ondernemingsplan uit en hang het op je kantoor. Zo kun je bij iedere keuze snel bekijken of het in lijn is met je plan.
0 reacties