Wanneer je een onderneming start moet je een rechtsvorm kiezen. De vorm die je kiest heeft direct invloed op of jij zelf aansprakelijk bent bij problemen. En afhankelijk van jouw situatie is de ene vorm belastingtechnisch voordeliger dan de ander. Iets om je even goed in te verdiepen dus!
In dit artikel kijken we allereerst samen naar wat een rechtsvorm is. Daarna zoomen we in op welke verschillende rechtsvormen er zijn. Tot slot kijken we hoe jij het beste een keuze maakt tussen deze ondernemingsvormen.
Wat is een rechtsvorm?
Met een rechtsvorm geef je aan hoe het fundament van jouw bedrijf juridisch geregeld is. Het is het juridische jasje dat als het ware om jouw bedrijf heen zit. Een rechtsvorm geeft aan hoe je bedrijf eruit ziet op papier. Wanneer je jouw bedrijf inschrijft bij de KVK moet je aangeven welke rechtsvorm het heeft. Hierin staan de volgende zaken vastgelegd:
- Eigendomsverhouding en verantwoordelijkheid van de eigenaren
- Samenstelling van de aandeelhouders en ingebracht kapitaal
- Verdeling van winst en verlies
- Belastingverplichtingen
- Regelingen voor besluitvorming en beslissingsbevoegdheden
- Eventuele beperkingen voor de verkoop of overdracht van aandelen
Niet iedereen heeft hetzelfde startpunt en dezelfde ambities. Hierom zijn er verschillende bedrijfsvormen mogelijk om uit te kiezen. Je kunt de vorm waar je voor kiest later nog wijzigen. Toch is het van belang om te kiezen voor de best passende rechtsvorm. Het heeft namelijk direct gevolgen voor jouw belastingen en aansprakelijkheid.
Verschillende rechtsvormen
In totaal zijn er 9 verschillende rechtsvormen, ook wel ondernemingsvormen genoemd.
Elk type heeft zijn eigen voor- en nadelen. Hieronder een opsomming van de verschillende bedrijfsvormen.
- Eenmanszaak
- Vennootschap onder Firma
- Commanditaire vennootschap
- Maatschap
- Naamloze vennootschap
- Besloten vennootschap
- Vereniging
- Coöperatie
- Stichting
Waarschijnlijk ben je nog niet met alle rechtsvormen bekend. De naam “eenmanszaak” lijkt voor zich te spreken, deze zaak heb je alleen. Maar een commanditaire vennootschap, spreekt waarschijnlijk al wat minder tot de verbeelding. We gaan er daarom wat dieper op in.
Welke ondernemingsvormen zijn er?
Er zijn dus 9 verschillende ondernemingsvormen. Iedere rechtsvorm moet worden ingeschreven bij de Kamer van Koophandel in het handelsregister. Het inschrijven in het Handelsregister is verplicht om aan te tonen dat de onderneming bestaat en om de verplichtingen en verantwoordelijkheden vast te leggen.
Belangrijk om over die verplichtingen te weten, is dat niet iedere ondernemingsvorm een eigen rechtspersoon is. Wanneer dit niet het geval is, ben je met jouw eigen vermogen aansprakelijk bij schulden. In het kort lopen we iedere bedrijfsvorm bij langs.
Eenmanszaak
Eenvoudige en flexibele rechtsvorm. Hier is de eigenaar de enige verantwoordelijke. Er is geen startkapitaal nodig om hiermee te beginnen.
Geschikt voor: zelfstandigen en kleine startende ondernemers met weinig vermogen
Eigen rechtspersoon: nee, de ondernemer is persoonlijk aansprakelijk voor schulden.
Belastingen: inkomstenbelasting en btw-aangifte per kwartaal
Vennootschap onder firma (VOF)
Een samenwerkingsverband van twee of meer vennoten/ firmanten. Zij zijn samen verantwoordelijk, maken beslissingen en verdelen de winst. Geen startkapitaal nodig om te beginnen.
Geschikt voor: startende ondernemers met weinig kapitaal, die samen willen werken
Eigen rechtspersoon: nee, de ondernemers zijn persoonlijk aansprakelijk voor schulden.
Belastingen: inkomstenbelasting en btw-aangifte per kwartaal
Commanditaire vennootschap (CV)
Dit samenwerkingsverband heeft veel overeenkomsten met de (VOF) alleen zijn de partners hier niet gelijk. Je hebt namelijk een beherende en een gecommanditeerde/stille vennoot. De beherende partner is persoonlijk betrokken, terwijl de stille vennoot enkel financieel ondersteunt. Een van de twee is dus voornamelijk een geldschieter.
Geschikt voor: startende ondernemers die financierders hebben gevonden die zich liever niet actief bemoeien met de bedrijfsvoering.
Eigen rechtspersoon: nee, de beherende vennoot is met zijn privévermogen aansprakelijk. De stille vennoot loopt alleen het risico zijn ingelegd vermogen te verliezen.
Belastingen: inkomstenbelasting en btw-aangifte per kwartaal. Vennootschapsbelasting is onlangs voor CV’s niet meer van toepassing.
Maatschap
Een samenwerkingsverband van minimaal twee persoon gezamenlijk onder 1 naam een onderneming voeren. Binnen die maatschap heeft iedere partner zijn eigen bedrijf, maar wel met hetzelfde beroep. Iedere maat brengt iets van waarde in zoals iets fysieks, kapitaal of arbeid. Juist omdat iedereen iets van andere waarde in kan brengen, is het verstandig om afspraken te maken over hoe de winst onderling verdeeld wordt.
Geschikt voor: voornamelijk voor beroepen als tandartsen, fysiotherapeuten of advocaten.
Eigen rechtspersoon: nee, maar iedere maat is enkel aansprakelijk voor zijn eigen deel.
Belastingen: inkomstenbelasting over het eigen deel.
Naamloze vennootschap (NV)
Hierbij is het kapitaal verdeeld in overdraagbare aandelen. De aandelen kunnen dus zonder notaris worden verhandeld, bijvoorbeeld op de beurs. Voor veel starters zal dit echter niet een hele voor de hand liggende bedrijfsvorm zijn.
Je moet namelijk een startkapitaal van €45.000 inleggen. Daarnaast komen er nog veel andere kosten overheen, je bent in totaal hier eenvoudig meer dan een ton voor kwijt. Het is hiermee duurder dan andere rechtsvormen. Bijkomend voordeel is wel dat je van verschillende fiscale voordelen profiteert bij deze rechtsvorm.
Geschikt voor: Vanwege het hoge startkapitaal is het voor veel starters niet weggelegd. Het wordt voornamelijk gebruikt door ondernemers die veel kapitaal nodig hebben. Hierdoor geven ze de aandelen uit, die dus geld opbrengen.
Eigen rechtspersoon: ja, de vennoten zijn persoonlijk aansprakelijk.
Belastingen: vennootschapsbelasting en: dividendbelasting
Besloten vennootschap (BV)
Ook hier wordt het kapitaal in aandelen verdeeld over de aandeelhouders. Alleen in tegenstelling tot een nv, is hier geen verplicht startkapitaal nodig. Hierdoor is de bv toegankelijker voor kleinere en startende ondernemers. Als zzp’er bent, ben je zowel de directeur als aandeelhouder. De aandelen zijn echter niet vrij overdraagbaar
Geschikt voor: zowel startende ondernemingen als kleine bedrijven die de volgende stap willen maken.
Eigen rechtspersoon: ja
Belastingen: vennootschapsbelasting, btw loonheffingen, dividend belasting. Ben je directeur, dan betaal je ook inkomstenbelasting.
Stichting
De oprichters zijn idealisten en streven naar een bepaald doel. Deze doelen zijn vastgelegd. De activiteiten van een stichting zijn non-profit en gericht op het bereiken van het gemeenschappelijke doel. Dit mag geen commercieel doel zijn. Winst moet weer beschikbaar worden gesteld voor het behalen van het gestelde doel.
Geschikt voor: ondernemers die een non-profit organisatie willen opzetten. Voor goede doelen, culturele of religieuze activiteiten.
Eigen rechtspersoon: ja
Belastingen: vennootschapsbelasting, Soms zijn ook loonheffingen, belasting over schenkingen en btw-aangifte van toepassing. Bekijk hier het meest recente overzicht van de Belastingdienst.
Vereniging
De oprichters hebben een specifiek doel en geen winstoogmerk. Ook een vereniging is non-profit en eventuele winst moet weer beschikbaar worden gesteld voor de vereniging. Dit mag niet het hoofddoel zijn,
Geschikt voor: o.a. sport- en muziekverenigingen
Eigen rechtspersoon: ja, maar bij misbruik kan een oprichter aansprakelijk worden gesteld.
Coöperatie
Een onderneming waarin leden samenwerken. De leden zijn gelijkwaardig en hebben invloed op de besluitvorming en verdeling van winst. Het is echter tijdrovender dan bijvoorbeeld een vof, doordat alle besluitvorming democratisch gaat. Deze vorm komt erg weinig voor.
Geschikt: Het is geschikt voor startende ondernemers die samen willen werken en besluiten willen nemen over hun eigen onderneming.
Eigen rechtspersoon: ja
Belastingen: vennootschapsbelasting, inkomstenbelasting en loonbelasting.
Welke rechtsvorm kies ik?
Verreweg de meeste starters in Nederland kiezen voor een eenmanszaak. Om de beste keuze te kunnen maken voor jouw situatie is, geef je op deze drie vragen antwoord:
- Wat is de samenstelling van je onderneming?
- Hoe wil je aansprakelijk zijn?
- Wat is m.b.t de belasting het voordeligst?
Samenstelling van onderneming
Als starter is een eenmanszaak of bv vaak de beste optie als je alleen bent. Maar als je met meerdere personen onderneemt, zijn er meer rechtsvormen om uit te kiezen. Kijk in dat geval ook even naar verzekeringen en goede contracten om risico’s te verkleinen.
Aansprakelijkheid
Bepaal hoe je aansprakelijk wilt zijn. Als eigenaar van een eenmanszaak of vof ben je ook met je privévermogen aansprakelijk voor eventuele schulden van je bedrijf. Heb je een partner? Dan kun je met huwelijkse voorwaarden of partnerschapsvoorwaarden hun aansprakelijkheid uitsluiten. Bij een rechtspersoon, zoals een bv, ben je alleen in uitzonderlijke gevallen privé aansprakelijk.
Belastingen
Als eigenaar van een eenmanszaak of vof betaal je inkomstenbelasting over de winst en heb je vaak recht op extra belastingvoordelen, zoals de zelfstandigenaftrek. In de startfase is dit meestal fiscaal voordeliger dan een bv.
Bij een bv heb je niet dezelfde voordelen, maar naarmate je meer winst maakt profiteer je van fiscale voordelen. Een winst van € 150.000 wordt over het algemeen gezien als het kantelpunt. Wanneer je deze winst maakt is de belastingdruk lager bij een bv.
Wat je vaak ziet, is dat een ondernemer eerst start als eenmanszaak. Vervolgens wanneer hij hard is gegroeid, schalen de winst en de risico’s mee. Hoe groter je bedrijf wordt, hoe groter immers ook de risico’s zijn voor jou persoonlijk. Vervolgens zie je dat ze zich verder professionaliseren en veelal hun onderneming omzetten naar een bv.
Conclusie
Als startende ondernemer moet je een rechtsvorm kiezen voor je onderneming. De rechtsvorm bepaalt de juridische structuur van het bedrijf, zoals verantwoordelijkheid, winstverdeling, aansprakelijkheid en belastingverplichtingen. Niet iedere ondernemingsvorm is een eigen rechtspersoon, waardoor je met je eigen vermogen aansprakelijk kunt zijn.
Er zijn in totaal 9 rechtsvormen, waarvan de eenmanszaak en de bv het populairst zijn. Het is belangrijk om de rechtsvorm te kiezen die het beste bij jouw situatie en ambities past, omdat het direct invloed heeft op belastingen en aansprakelijkheid. Het meest gebruikelijk is om te starten als eenmanszaak en op termijn naar een bv te switchen.
0 reacties