Passiva zijn alle posten aan de rechterkant van de balans. Het laat zien hoe je onderneming is gefinancierd. In sommige definities wordt gesproken van alle schulden. De meningen daarover verschillen. Bij de eenmanszaak en de VOF vind je de post Eigen Vermogen. Het woord Eigen lijkt een tegenstelling tot het woord schuld.
Hoe dan ook, in de boekhoudkundige zin van het begrip, wordt het Eigen Vermogen gezien als een schuld aan de eigenaar c.q. eigenaren van het bedrijf. De verdeling van het totaal over de verschillende balansposten laat zien hoe het bedrijf gefinancierd is en of dat in de juiste verhoudingen gebeurd is.
Welke posten vallen onder de passiva?
Om te beginnen vind je aan de passiva kant het Eigen Vermogen. Dit is niks anders dan het verschil tussen de activa en de passiva. Het verschil is het Eigen Vermogen. Zoals gesteld, wordt dat beschouwd als een schuld aan de eigenaren. Dit kan zowel positief als negatief zijn. Als het een negatief getal of een erg laag positief getal, dan verkeert het bedrijf in de gevarenzone.
Alle overige posten hierna worden gerekend tot het Vreemd Vermogen.
Hieronder vind je onder meer de kortlopende schulden. Strikt genomen vallen hier alle schulden onder met een looptijd korter dan 1 jaar. Zoals we verderop zullen zien valt hier niet de post Crediteuren onder. Alle andere kortlopende schulden wel.
Je kunt dan denken aan nog te betalen belastingen zoals een toekomstige afdracht Omzetbelasting, kortlopende leningen of nog te betalen salarissen.
Onder de post kortlopend, hoort ook het rekening-courantkrediet. Dat is een kortstondige lening, meestal van een bank en soms van een aandeelhouder. Het doel hiervan is om kortstondige schommelingen in liquiditeit te kunnen opvangen. In de volksmond wordt dan gesproken over ‘rood staan’.
Daarnaast vind je de post crediteuren. Dit zijn schulden die je hebt aan leveranciers. Er zijn dus zaken aan het bedrijf geleverd die je nog niet hebt betaald, ook wel aangeduid als ‘op rekening’.
Tot slot vind je de post langlopende schulden. De grens tussen lang- en kortlopend ligt op 1 jaar. Hieronder vind je dus posten als een hypothecaire lening, een lange banklening of leningen van derden. Ook kun je hier langlopende verplichtingen terugvinden, die voortkomen uit financial leasingovereenkomsten met een looptijd langer dan 1 jaar.
Berekening van kengetallen op basis van de balans
Zoals gesteld, kan op basis van de balans beoordeeld worden hoe het bedrijf gefinancierd is. In de bedrijfseconomie zijn er een paar standaardberekeningen die inzicht geven hoe stevig de financiering is. De focus kan daarbij liggen op de korte termijn, of de lange termijn.
Als het gaat over de korte termijn, dan wordt vooral gekeken naar liquiditeit. Hierin wordt beoordeeld in hoeverre het bedrijf in staat is om de betalingen die op korte termijn verschuldigd zijn ook te doen.
Kijken we naar de solvabiliteit, dan wordt de verhouding tussen het Eigen Vermogen en het totale vermogen beoordeeld. De solvabiliteit wordt tot uitdrukking gebracht als een percentage. Het Eigen Vermogen wordt dus gedeeld door het totale vermogen.
In het algemeen worden bedrijven met een solvabiliteit vanaf 25% als gezond beoordeeld. Met ander woorden: maximaal 75% van de activa mag met vreemd vermogen gefinancierd zijn om deze kwalificatie te krijgen.
In sommige branches ligt de ondergrens wat hoger, dat heeft meestal als oorzaak dat het bedrijf in een sector opereert die meer risico met zich meebrengt. Dit is bijvoorbeeld zo bij bedrijven waar met veel voorraad gewerkt wordt en/of die kapitaalintensief zijn.
Je kunt je voorstellen dat binnen een bedrijf wat diensten verleent, de solvabiliteit iets minder van belang is, omdat dit soort bedrijven in de regel niet te maken hebben met grote investeringsrisico’s.
Het belang van de passiva en de solvabiliteit
Een verschaffer van vreemd vermogen zal naast de liquiditeit, met name de solvabiliteit beoordelen. Dat getal geeft namelijk een prima indicatie over de bestaanszekerheid van het bedrijf en in welke mate op lange termijn aan de verplichtingen voldaan kan worden. De solvabiliteit geeft als het ware de buffer aan.
Dat is ook de reden dat met name banken in kredietovereenkomsten eisen opnemen met betrekking tot een minimale solvabiliteit van de onderneming. Dit speelt vooral bij vennootschappen. De aandeelhouders zouden, door opname van dividend, de vermogenspositie van de onderneming kunnen aantasten.
Een opname van dividend gaat namelijk ten laste van de winst, die gedurende het boekjaar tot het Eigen Vermogen gerekend wordt. De opname zou de vermogenspositie verslechteren.
Ernstiger wordt het als een dividend (deels) wordt uitgekeerd ten laste van reserves en winsten uit een vorig boekjaar, of zelfs meerdere boekjaren. Dat zou de vermogenspositie uithollen en het bestaan van de onderneming in gevaar kunnen brengen.
Dit is dan ook de voornaamste reden dat financiers in overeenkomsten bedingen dat periodiek (kwartaal, jaar), inzage moet worden gegeven in de cijfers van de onderneming. In sommige gevallen wordt zelfs een verbod op het uitkeren van dividend opgelegd.
Bedrijfsdata bijhouden
Wil je dergelijke bedrijfsdata automatisch bijhouden? Dan kun je hiervoor bijvoorbeeld een gratis online boekhoudprogramma gebruiken. Hier voor je alle data in van je bedrijf en de kengetallen rollen hier in een helder overzicht voor je uit. Hieronder een aantal van de meest gebruikte software in Nederland.
Management & control
In het kader van een goed beleid, moet je als ondernemer regelmatig een analyse maken van je cijfers. De focus zou moeten liggen op de solvabiliteit en liquiditeit, maar ook op de post crediteuren. Met name dat laatste wordt nog wel eens overgeslagen.
Goed om te weten is namelijk dat er diverse bureaus zijn die informatie verzamelen over betaalgedrag van bedrijven. Als je regelmatig betalingstermijnen overschrijdt, dan heeft dat een negatieve invloed op je kredietrating.
Deze informatie is voor iedereen te koop, dus de consequentie hiervan is dat banken, leasemaatschappijen en leveranciers, inzicht hebben in je betaalgedrag. Dat op zijn beurt, bepaalt de mate waarin deze partijen bereid zijn krediet te verlenen of uit te breiden en goederen te leveren op rekening, met uitgestelde betaling dus.
Kortom, bewaak je balans en analyseer regelmatig of alles nog in de juiste verhoudingen staat, om problemen bij financiering te voorkomen.
0 reacties